لامپ رشد گیاه چیست و چرا اهمیت دارد؟

جهت رشد گیاه در آپارتمانهای کم نور، پرورش میوه در گلخانه و پرورش گیاهان در فصول سرد و کم نور سال، لامپ رشد گیاه میتواند نور لازم برای گیاهان را تامین کند تا فرایند رشد، گلدهی و باردهی گیاهان فرایند طبیعی خود را با کیفیت مطلوب انجام شود.
بازرگانی آریانا ساپلای (ArianaSupply) با عرضهی جدیدترین نسل چراغهای رشد گیاه، مجموعهای از محصولات تخصصی را برای فضاهای خانگی تا گلخانههای صنعتی عرضه میکند.
نور و طیفهای مؤثر آن بر رشد گیاه

نور برای گیاه فقط نقش منبع انرژی را ندارد، بلکه عامل اصلی سلامت، رشد، گلدهی و به ثمر رسیدن محصولی با کیفیت بالا است. برای رشد بهینه و کامل، باید تمام طیف نورها (رنگهای موثر نور) با نسبت و مقدار مورد نیاز به گیاه برسد. به عبارتی، طیف نورهای متفاوت برای هر گیاه تاثیر خاص خود را دارد که شدت، مدت زمان و کیفیت آن روی یک فرایند خاصی تاثیر میگذارد.
نور | بازه عددی طیف نوری | کاربرد و عملکرد |
آبی | 400 تا 500 نانومتر | تحریک رشد رویشی گیاه کمک به ضخامت برگها افزایش کقاومت ساقهها |
قرمز | 600 تا 700 نانومتر | افزایش سرعت گلدهی افزایش باردهی بهبود رنگدانههای محصول نهایی |
سبز | ۵۲۰ تا ۵۶۵ نانومتر | نفوذ بهتر به لایههای داخلی گیاه بهبود توزیع انرژی فتوسنتزی و هماهنگ شدن رشد ساقه و برگ |
فراقرمز | 700 تا 800 نانومتر | تحریک رشد ساقه تنظیم رفتار سایهجویی گیاه |
معرفی بهترین لامپ های رشد گیاه
انواع لامپ رشد گیاه برای تامین نور گیاهان متفاوت در بازار عرضه میشود. هر یک از آنها در شرایط مشخصی، بازدهی و تاثیرگذاری خاص خود را برای گیاهان دارند. در ادامه با معرفی هر لامپ مزایا، معایب و هدف تولید لامپ و کارکرد آن را شرح میدهیم:
نوع لامپ | مزایا | معایب | کاربرد |
لامپ رشد گیاه LED | راندمان بالا، عمر طولانی، کم مصرف، ایجاد گرمای کم، امکان تنظیم طیف | قیمت اولیه بالاتر | بدون محدودیت (از آپارتمان تا گلخانه صنعتی) |
فلورسنت (CFL/T5) (لامپ مهتابی رشد گیاه) | اقتصادی، مناسب نهال و گیاهان کوچک | شدت نور کمتر، عمر محدود | پرورش نهال، گلهای آپارتمانی |
HID/HPS/Metal Halide (لامپ رشد گیاه پرفشار) | شدت نوری زیاد | گرمای بالا، مصرف زیاد برق | گلخانههای صنعتی و کشت وسیع |
نور مصنوعی در گلخانه

در گلخانههای مدرن قبل از انجام فرآیند ساخت و ساز و نصب تجهیزات، نوع نصب و جایگذاری لامپها شبیه سازی میشود. به دلیل تفاوت رفتار گیاهان متفاوت در برابر نور، به همان مقدار که انتخاب نوع لامپها از اهمیت بالایی برخوردار است، نوع جایگذاری آنها نیز امری بسیار پراهمیت است. در این بخش به انواع جایگذاری لامپها پرداختهایم:
تاپلایتینگ (Top Lighting)

در نصب تاپ لایتینگ، لامپها در بالای گیاه نصب میشود تا تمام سطح تاج آن در معرض تابش باشد و نور را ردیافت کند. در این روش از لامپهای بزرگ که زاویه پخش بالا و شدت نور زیاد دارند استفاده میشود که عموما در سیستم نوردهی گلخانههای بزرگ کاربرد دارد.
لامپ رشد گیاه مدل آذرخش بایو 2 برای این روش طراحی و تولید میشود. جهت دریافت مشاوره رایگان با تلفن 35005500-011 تماس حاصل فرمایید، مشاهده مشخصات فنی و اطلاعات بیشتر لامپ:
اینترلایتینگ (Inter Lighting)

در پرورش گیاهانی که تراکم بالا دارند و برگهای زیاد گیاه مانع رسیدن نور به قسمتهای میانی بوته میشود (مانند فلفل، گوجه فرنگی و …)، از چراغهای بین بوتهای یا همان اینترلایتینگ استفاده میشود. این چراغها با افزایش فرایند فتوسنتز در برگها و بین بوته به بهبود عملکرد گیاه به گیاه کمک میکنند. به عبارتی این لامپ با نوررسانی به بخشهای داخلی کمک میکند تا بوتهی در رشد، گلدهی و باردهی ضعیف نباشد و محصول با کیفیت برداشت کنید.
لامپ رشد گیاه ساترن بایو طراحی خطی و زاویهدار، مخصوص نصب بین ردیفهای گیاه است که با نوررسانی بین بوته، باعث افزایش عملکرد گیاه میشود. مشاهده مشخصات فنی و اطلاعات بیشتر لامپ:
لامپ رشد گیاه ساترن بایو
لایتینگ موضعی (Spot & Panel Lighting)

برای پرورش گیاهان در آپارتمان و فضاهای کوچک که تعداد گیاهان محدودتر است، از نوررسانی به روش لایتنینگ موضعی استفاده میشود. چراغ رشد گیاه تیانا بایو با توانهای 30 و 60 وات، برای فضاهای کوچک مانند منازل، آزمایشگاهها و نگهداری گیاهان زینتی مناسب است. مشاهده مشخصات فنی و اطلاعات بیشتر لامپ:
چگونه لامپ رشد مناسب انتخاب کنیم؟

هیچوقت بهترین لامپ رشد وجود ندارد، بلکه شرایط گیاه، مرحله رشد و نصب و استفاده از لامپ است که برای شما بهترین انتخاب بهترین لامپ رشد را به ارمغان میآورد. به این منظور چند نکته بسیار مهم وجود دارد که باید قبل از انتخاب لامپ به آن توجه ویژه داشته باشید:
- ابتدا باید نوع گیاه و مرحله رشد آن را مشخص کنید. گیاه شما نهال است، در مرحله رشد است، یا زمان گلدهی آن است؟
- در قدم دوم، با توجه به نوع گیاه و نیازِ نوری که دارد، نوع نصب نور را مشخص کنید که گیاه شما به تابش نور از جهت بالا، نور بین بوته یا تابش نور موضعی دارد؟
- بررسی کنید گیاه شما به چه مقدار نور (میزان شدت نور) نیاز دارد؟
- ابعاد و ارتفاع فضای گلخانه چقدر است؟
- توان مصرفی لامپ و میزان نور موثر که برای رشد گیاه تولید میکند چقدر است؟
- سیستم خنک کننده لامپ و مقاومتی که در برابر رطوبت دارد، چقدر است؟
اگر برای انتخاب لامپ رشد گیاه مناسب تردید دارید، با کارشناسان بازرگانی آریانا تماس بگیرید تا بر اساس نوع کشت گیاه، مساحت گلخانه و گیاه، مشاوره دریافت کنید.
نکات نصب و بهرهبرداری برای بهترین عملکرد
نصب هر لامپ با توجه به کاربرد، مدل لامپ، مشخصات گلخانه و نیاز گیاه متفاوت است.
- در نصب تاپ لایتینگ؛ با توجه به نوع و مشخصات فنی لامپ، فاصلهی آن تا تاج گیاه باید مشخص شود.
چراغهای آذرخش 2، معمولا بین 80 تا 120 سانتیمتر باید از تاج گیاه فاصله داشته باشند. - چراغهایی که به روش اینترلایتینگ نصب میشوند، لامپ را باید بین دو ردیف گیاه، موازی با برگهای میانی نصب کنید.
چراغ ساترن بایو برای این روش مناسب است. - از تایمرهای هوشمند برای روشن و خاموش کردن لامپها استفاده کنید تا تنظیم ساعتهای روشنایی در زمان مشخص شده انجام شود. بین 12 تا 16 ساعت در هر روز باید لامپ روشن باشد.
- برای حفظ کیفیت و بازدهی نور مفید، لنز چراغها باید در بازه زمانی مشخص تمیز شود.
عملکرد چراغ LED نسبت به سیستمهای سنتی رشد گیاه
چراغهای رشد گیاه که با تکنولوژی ساخت مدرن تولید میشوند در مصرف برق، طول عمر لامپ، نصب در مساحتهای متفاوت، قابلیت تنظیم نور، ایمنی محیط زیست، کیفیت ساخت و عملکرد لامپ بهینه شدند که در ادامه هر یک را شرح میدهیم.
- مصرف برق اقتصادی
لامپ رشد گیاه مدرن نسبت به چراغ رشد گیاه فلورسنت 80 درصد کمتر انرژی مصرف میکند که این امر موجب کاهش مصرف انرژی در گلخانه میشود. - طول عمر بیشتر لامپ
طول عمر مفید و کارکرد لامپ رشد گیاه LED بین 2 تا 5 برابر بیشتر از لامپهای فلورسنت است. لامپهای فلورسنت بین 10هزار تا 20هزار ساعت کار میکنند، ولی لامپ LED رشد گیاه بین 50هزار تا 100هزار ساعت کارکرد مفید دارد. به عبارتی لامپ ال ای دی رشد گیاه اگر در طول 24 ساعت، 12 ساعت روشن باشد، حدود 11 تا 22 سال عمر میکند و نیازی به تعمیر و تعویض ندارد. - قابلیت استفاده در فضای کوچک
لامپ رشد گیاه ال ای دی در مدلهای متفاوتی طراحی و تولید میشوند که برای نصب در فضاهای متفاوت با ابعاد بزرگ و کوچک مناسب هستند. مثلا ریسههای نواری ال ای دی را میتوان در گوشهی فضای نگهداری گیاه نصب کرد تا به قسمتهای پایین گیاه نیز نور برسد. - تولید گرما در حداقل میزان ممکن
لامپ رشد گیاه ال ای دی یک Heatsink (قطعه فلزی برای انتقال و پراکنده کردن حرارت) دارد تا لامپ را در حین کار خنک کند. در مقابل لامپ فلورسنت به سرعت گرما ایجاد کرده و احتمال خطر آتشسوزی نیز وجود دارد. - تنظیم نور
بسیاری از لامپهای ال ای دی رشد گیاه دیمایبل (Dimmable) هستند. یعنی میتوان بر اساس میزان نوری که گیاه در هر مرحله از رشد به آن نیاز دارد ، نور لامپ را تنظیم کرد. بنابراین میتوان برای مراحل رشد متفاوت هر گیاه یا پرورش گیاهان متفاوت از یک لامپ در زمانهای متفاوت استفاده کرد. - کیفیت و عملکرد بهتر
گیاهان مختلف با توجه به چرخه رشد و طبیعت خود به طیف نور متفاوتی نیاز دارند. بعضی گیاهان به نور آبی، بعضی گیاهان نیزبه نور قرمز نیاز دارند تا عمل فتوسنتر و تولید کلروفیل کامل انجام شود و رشد سلامت گیاه تضمین شود. در صورتی که نور درست و کافی به گیاه برسد، این فرایند درست انجام شده و محصول نهایی با کیفیت بالاتر بدست میآید. - ایمنی محیط زیست
در لامپ رشد گیاه ال ای دی جیوه وجود ندارد، در نتیجه نسبت به دیگر لامپها بیشتر با محیط زیست سازگار است. همچنین لامپ ال ای دی تشعشعات فرابنفش تولید . مادون قرمز تولید نمیکند که محیط را برای گیاهان و افراد آن محیط امنتر میسازد.
چرا لامپ رشد گیاه؟
لامپ رشد گیاه با مزایا و عملکردی که دارد، یکی از اجزای مهم در صنعت کشاورزی مدرن و گلخانهها شده است. با انتخاب لامپ مناسب و نصب درست آن میتوان به رشد و ارتقای کیفیت بهتر گیاهان و محصولات دست یافت.
برای دریافت مشاوره تخصصی و خرید مستقیم، به صفحهی چراغ رشد گیاه در وبسایت بازرگانی آریانا مراجعه کنید.